کسب در امد با موضوع پرورش گياهان داروئی و صنعتی
جمع آوري و محصول برداري گياهان دارويي
تعداد گياهاني كه امر وزه به عنوان گياه دارويي مورد استفاده قـرار مـي گيـرد بـسيار زياد است ولي تنها عده اي از اين گياهان در فا رماكوپه هـا و كتـب دارويـي بـه عنـوان دارويي يا افيسينال قلمداد ميشود و د ر بين اين تعداد تنها گياهاني كه داراي اثر درمـاني مهم هستند و يا مواد موثر خاصي دارند ب ه علت مصارف زيادي كه دارند به طور انبـوه پرورش داده ميشوند.
پرورش گونه هاي ديگراز اين گياهان كه دارويـي نيـستند، جـون در طـب عـوام مـورد توجه است معمول ميباشد .بهره برداري از گياهان دارويي خودرو و همجنـين پـرورش آنها بايستي متناسب با ميزان احتياجات سالانه يك ناحيه صورت ميگيرد زيرا اگر بـيش از حد مورد نياز بهره برداري يا كشت شـود ، باعـث ميـشود بـه علـت عـدم مـصرف در انبارها باقي بماند و در نتيجه غالب آنها كه حاوي اسانس ميباشد ، خواص درمـاني خـود
را به خاطر از دست دادن اسانس از دست مي دهنـد و تنهـا مخـارج بيهودهـاي صـرف تهيه آنها ميگردد.
نكات فني در جمع آوري و محصول برداري گياهان دارويي:
مواد متشكله اندامهاي يك گياه بسيار متفاوت است و تنها قـسمتهاي بخـصوصي از گيـاه براي تهيه دارو مورد استفاده قرار ميگيرد .بايد توجه داشت كه ميـزان مـواد مـوثر در اندامهاي گياه ثابت نيست و متناسب با كيفي ت رشد گياه تغيير ميكند . جمع آوري گياهان دارويي در زماني كه گياه داراي حداكثر ميزان مواد موثره است بايد انجام گيـرد زيـرا
ميزان مواد موثره گياه در طول سال و حتي در ساعات يك روزه متغير است
به عنوان مثال كورم سورنجان در پاييز فاقد مواد تلخ و عاري كلـشي سـين اسـ ت و در وض داراي مقادير زيادي نشاسته ميباشد، در صورتي كه در فصل بهار و اوايل تابستان كورم گياه داراي مزه تلخ و حداكثر مقدار ماده مو .ثره كلشي سين بـوده و جهـت رفـع نقرس جمع اوري ميشود و يا در گيـاه بـذالبنج ميـزان الكالوئ يـد آن در فـصل زمـستان كمتر از تابستان ميباشد و ميوه شوكران كه داراي 3 در صد الكالوئ يد كونيين ميباشد كه در هنگام رسيدن ميوه مقدار آن به درصد ميرسد.
زمان برداشت اندامهاي مختلف گياهان داروئي:
معمولا به استثناي عده اي از گياهان كه محصول برداري آنها تابع شرايط خاصي ميباشد،
بقيه اندامها را در مواقع زير بهره برداري مينمايند:
الف) ریشه:
اندامهاي زير زميني به خصوص ريشه و ريزوم ها ر ا بطور كلـي در اواخـر پـاييز (زمـان استراحت گياه ) محصول برداري مينمايند. ولي بايد توجه داشت بهره برداري ريشه هـا بر حسب گياه يكساله، دو ساله و چند ساله فرق ميكند
ب ) پوست :
پوست گياهان دارويي را هم در بهار ( قبل از شروع فعاليت هاي گياهي ) و هم در پاييز برداشت ميكنند. معمولا پوست ريشه و ساقه ه اي نـسبتا مـسن ارزش بيـشتري دارنـد .
پوست، ريشه و ساقه گياهان دارويي اگر دارايي مواد رزيني باشـد بايـد در بهـار (يعنـي هنگام شروع جريان شيره گياهي) از قسمت مياني (چوبي) جداسازي ميشوند.
ج) پياز :
برگهاي گياهان علفي و يك ساله بايد خيلي زود و قبل از پيـر شـدن برگهـاي آ ن،چيـده شوند.برگهاي گياهان دو ساله بايد در سال دوم برداشـت شـود . بايـد توجـه كـرد كـه محصول برداري بايد در صبح و در هـواي خـشك و بـدون شـبنم انجـام گيـرد . بـرگ درختان دارويي از زمان ظاهر شدن گلها تا رسيدن كامل ميـوه بايـستي چيـده شـوند .